آسانسور ها در بخش های مختلف از انواع تسمه های صنعتی استفاده می کنند. یکی از این تسمه ها که در تمامی طبقات اتصال پیدا می کند تسمه آسانسور می باشد. این تسمه در واقع متصل با یک موتور کوچک عمل می کند و وظیفه باز کردن درب های آسانسور های کشویی را بر عهده دارد. تسمه آسانسور به شکل Endless یا حلقه بسته در طول های مختلف و عرض های متعدد متناسب با اتصال موتور مورد استفاده قرار می گیرد. تسمه آسانسور دارای دنده هایی اغلب به شکل عمود بر راستای اصلی تسمه می باشد و از ترکیبات قدرتمند پلیمری از جمله پلی اورتان PU تولید می شود. تسمه آسانسور اغلب از نوع تسمه انتقال نیرو به شکل وی بلت V-belt شیار دار مورد استفاده قرار می گیرد.
تسمه آسانسور در بین لایه های پلیمری اغلب دارای کورد های فلزی و یا از جنس فایبر گلاس برای افزایش مقاومت کششی در برابر تغییر طول می باشد. بر روی سطح بیرونی دنده های داخلی تسمه آسانسور نیز اغلب برای افزایش مقاومت سایشی از پلیمر مستحکم پلی آمید PA استفاده می شود. نوع دنده های سطح داخلی تسمه آسانسور اغلب ذوزنقه ای Trapezoidal شکل می باشد که اتصالی قوی تر پدید می آورد اما این دنده ها در پای ضلع های جانبی ذوزنقه دارای تمرکز تنش بسیار بالایی هستند. در برخی از انواع طراحی دنده های نوع قوس دار یا Curvilinear نیز مورد استفاد قرار می گیرند.
یکی از پر کاربرد ترین نوع تسمه های آسانسور از نوع وی بلت V-belt PJ660 می باشد. این تسمه انتقال نیرو که با عرض 18 میلیمتر و در طول 660 میلیمتر تولید می شود بر روی درب های کابین آسانسور های Otis که یکی از شناخته شده ترین برند های تولید کننده آسانسور در دنیا محسوب می شود اتصال می یابد. سطح داخلی این تسمه آسانسور به صورت چند شیار Multi-Groove Multi Ribbed می باشد و دارای طول گام دنده های 2.34 میلیمتر mm است.
تسمه های پلی استریپ آسانسور PJ660 (260J، EPJ660) از اجزای مختلفی از جمله الیاف پلی استر، روکش پارچه نایلونی، دنده های لاستیکی مصنوعی تشکیل شده است. به طور خاص، تسمه های آسانسور توسط لاستیک مصنوعی محافظت می شوند. سطح آجدار با پارچه نایلونی الاستیک مقاوم در برابر سایش محافظت می شود. پلی استر عمر انعطاف پذیر خوبی را فراهم می کند. بخش میانی تسمه های آسانسور از جنس EPDM و یا نئوپرین تولید می شود و دارای مقاومت حرارتی بین -40 الی 90 درجه سانتی گراد می باشد.
مشخصات فنی تسمه آسانسور در بروشور های برند های مختلف مشخص شده است. در صورتیکه آشنایی فنی با کمیت های مکانیکی مانند تنسایل، سرعت زاویه ای و بحث های مربوط به متریال ندارید پیشنهاد می شود به منظور انتخاب یک تسمه آسانسور با کیفیت برند را ملاک انتخاب خود قرار دهید. بدین منظور با داشتن ابعاد یعنی طول حلقه، عرض و تعداد شیار ها و یا متناسب با ابعاد پولی خود از میان برند های معتبر تولید کننده تسمه آسانسور یکی را انتخاب نمایید. بدیهی است که برند های معتبر تضمین کیفی محصول بوده و در تلاش دائمی برای بهبود کیفیت تسمه های صنعتی تولیدی خود هستند. برند هایی مانند اپتی بلت آلمان، مگادین ایتالیا و باندو ژاپن نمونه هایی از برند های تضمین کننده کیفی هستند.
انتخاب تسمه آسانسور با در نظر داشتن مشخصات و جزئیات فنی دقیق تر نیز میسر است. توجه به این نکته که هر چند این سری از تسمه ها در زمره تسمه های انتقال نیرو قرار دارند اما عملا تحت سطح متوسطی از نیروی کششی قرار داشته و با تنش های کششی چندان بالایی سر و کار ندارند. اطلاعاتی چون حداکثر سرعت خطی عملکرد تسمه آسانسور، سایز و قطر پولی اتصالی که بصورت مستقیم با انعطاف و ساختار ترکیبی این تسمه های صنعتی سر و کار دارند از فاکتور های مهمی کیفی در انتخاب تسمه آسانسور محسوب می شوند.
تسمه های انتقال قدرت بصورت توپی و یک پارچه تولید می شوند و پس از برش در طول مشخص از طریق حرارتی جوش می خورند. فرایند جوش تسمه آسانسور بر کیفیت و عملکرد آن تاثیر می گذارد و یکی از مواردی است که تکنولوژی آن بر کیفیت و طول عمر تسمه تاثیر بسیاری دارد. در اغلب موارد نقاط جوش حرارتی نقاط تمرکز تنش هستند چرا که حتی در صورتیکه بصورت میکروسکپی همنشینی کاملی بین نقاط اتصالی صورت نگیرد آستانه پارگی و گسیختگی در تسمه تحت تاثیر تنش های کششی پدید می آید. همچنین در صورتیکه حداقل تغییر ارتفاع در نقاط بر هم نشینی وجود داشته باشد آن نقطه در برابر اصطکاک ضعف بسیار زیادی داشته و در آستانه ساییدگی قرار می گیرد.
در صورتیکه فرایند جوش حرارتی نقاط برش در تسمه آسانسور به خوبی انجام شده باشد شاهد خواهیم بود که در اثر عملکرد حتی در طولانی مدت زمانیکه تسمه آسانسور دچار گسیختگی و پارگی می شود این گسیختگی اغلب در نقاطی به جز نقطه جوش حرارتی اتفاق می افتد. کارخانجات معتبر تولید کننده تسمه های انتقال نیرو و تسمه آسانسور مانند برند اپتی بلت، باندو و مگاداین در واقع به سبب تکنولوژی بسیار بالایی که در ایجاد جوش های حرارتی دارند که دقت و امنیت بسیار بالایی در اتصال را پدید می آورند دارای طول عمر بالاتر و به تناسب آن قیمت بالاتری نسبت به برند های متفرقه هستند.
تسمه آسانسور اغلب از نوع تسمه های لوپ بسته Endless و بصورت چند شیار مورد استفاده قرار می گیرد. هر اندازه نیاز کیفیت تسمه انتقال نیرو برای اتصای آسانسور بالا باشد در طول مدت کاری بالا و در سیکل های کاری متنوع دچار خوردگی می شود. البته این میزان خوردگی تا اندازه بسیار زیادی تابع کیفیت و نحوه قرار گیری فولی در اتصال تسمه نیز بستگی دارد. هر گونه انحراف از محور در اتصال فولی ها به سرعت سبب خوردگی و کنده شدن دنده های تسمه آسانسور می گردد.
در صورتیکه دنده های تسمه آسانسور با کندگی و یا سایش زیاد روبرو شده باشد علائمی در حرکت درب آسانسور قابل مشاهده می باشد. از این رو است که در سرویس های دوره ای آسانسور یکی از مواردی که چک شده و تعویض می شود این تسمه انتقال نیرو می باشد. البته در صورتیکه تسمه آسنوسر بصورت کامل دچار پارگی و یا از دست دادن کامل دنده ها شده باشد عملا در عملکرد باز و بسته کردن درب آسانسور دچار مشکل می شود. در زیر به بررسی این علائم می پردازیم. سیم بکسل آسانسور
یکی از علائم از بین رفتن دنده های تسمه آسانسور حرکت پله ای درب آسانسور می باشد. در این وضعیت زمانیکه تسمه بر روی فولی حرکت می کند در نقاطی که دچار سایش و از دست دادن دنده ها می شود با سر خوردگی مواجه شده و انتقال نیرویی به درب صورت نمی گیرد و تا زمان گذر کامل تسمه در قسمت بی دنده بر روی فولی حرکت درب متوقف و زمانیکه دوباره قسمتی از تسمه انتقال نیرو که دنده دارد با فولی درگیر شود این حالت استوپ باقی می ماند در این شرایط است که با حرکت پله ای درب آسانسور مشخصا تسمه آسانسور دچار خوردگی شده است.
در صورتیکه خوردگی کمتر باشد و یا بر روی دنده های موازی سطحی تسمه انتقال نیرو بصورت یکی در میان در ابعاد کوچکی وجود داشته باشد بجای ایجاد حرکت پله ای در درب آسانسور با حرکت ارتعاشی درب روبرو هستیم. در این حالت انتقال نیرو در قیمت های خورده شده بصورت موضعی و محدودی با نیروهایی متفاوت صورت یم گیرد. تغییر در میزان نیروی منتقل شده از تسمه آسانسور به فولی ها یک ارتعاش را در حرکت درب پدید می آورد که در این شرایط نیز می بایست برای تعویض تسمه انتقال نیرو بر روی آسانسور اقدام نمود.
تسمه های آسانسوری هر چند دارای اطلاعات فنی دقیقی هستند اما اغلب در چند شماره فنی و با تنوع محدودی نسبت به دیگر تسمه های انتقال نیرو عرضه می شوند. از این رو در اغلب موارد جهت سفارش و خرید تسمه آسانسور ارائه شماره فنی محصول که شامل طول، عرض، تعداد شیار و ضخامت می شود برای این محصول کفایت می کند. برای خرید تسمه آسانسور در کاربری های مخصوص و یا آسانسور هایی که با مشصخات فنی خاص مورد استفاده قرار گرفته اند مانند آسانسور های بیمارستانی اطلاعات فنی مطابق مواردی که در بالا قید گردید لازم می باشد. در صورت ممکن می توانید با ارائه مشخصات خود آسانسور ها به اطلاعات فنی تسمه و شماره فنی کالا نیز دست یابید. در صورتیکه تسمه آسانسور با کد های خاص برای خرید موجود نباشد امکان واردات این محصولات در طی مدت 2 الی 4 هفته نیز در رول پارس میسر است.
تسمه های آسانسور با تنش های کششی و سایشی کمتری نسبت به دیگر انواع تسمه های انتقال نیرو مواجه هستند. البته در صورتیکه اتصال تسمه به خوبی انجام نشده و یا پایه هایی که تسمه بر روی آن اتصال پیدا کرده اند دارای انحراف از محور باشند تنش های وارده به تسمه پروانه متمرکز می شوند. تمرکز تنش اعمالی به تسمه آسانسور سبب می شود که این تسمه ها بصورت موضعی دچار سایش شده، دنده های سطحی خود را از دست داده و نازک شوند. این پدیده نه تنها به کاهش طول عمر مفید کاری تسمه آسانسور می انجامد بلکه می تواند سر خوردگی تسمه بر روی پایه ها را نیز به دنبال داشته باشد. مشکلاتی که در باز شدن درب آسانسور ها وجود دارد اهم از عدم باز شدن در، ایجاد صدا و یا باز شدن بصورت پله ای تماما از آسیب های وارده بر تسمه آسانسور ناشی می شوند.
تسمه آسانسور اغلب در سرویس های آسانسور که بصورت دوره ای انجام می گیرد مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت نیاز تعویض می شود. بدیهی است که زمان تعویض تسمه آسانسور به تعداد طبقات و واحد ها و یا بصورت دقیق تر به دفعات باز و بسته شدن درب ها در سیکل های کاری بستگی خواهد داشت.