تسمه وی بلت V-belt در واقع نوعی از تسمه انتقال نیرو می باشد که بر روی دو یا چند پولی متصل می شود. پروفیل یا برش مقطعی تسمه وی بلت V-belt دارای دو خط موازی با طول بشتر در بالا و طول کمتر در داخل یعنی سطحی که بر روی پولی قرار می گیرد بوده و دو سطح کناری بصورت کونیک و به شکل حرف V انگلیسی هستند. پولی های اتصالی تسمه وی بلت گاهی بصورت شیار دار Grooved بوده و گاهی بدون شیار بصورت مستطح هستند که به تبع آن تسمه وی بلت نیز می تواند شیار دار یا ساده تولید شود.
تسمه های وی بلت V-belt قدیمی ترین و پر کاربرد ترین نوع تسمه انتقال نیرو محسوب می شوند و از این رو گاهی به تسمه های کلاسیک Classic belt نیز شناخته می شوند. تسمه های وی بلت به سبب داشتن trapezium cross-section یا سطح مقطع ذوزنقه ای با افزایش تنش کششی هم نشینی بهتری بر روی سطح پولی پیدا می کنند. با افزایش هم نشینی اصطکاک تماسی افزایش پیدا کرده که امکان انتقال میزان بالاتری از گشتاور را بین پولی مولد و پولی تابع پدید می آورد که از مزایای تسمه انتقال قدرت وی بلت V-belt محسوب می شود. افزایش اصطکاک تماسی بین پولی و تسمه وی بلت هدر رفتن انرژی بر اثر سر خوردن که بعنوان پدیده slippage شناخته می شود را به حداقل می رساند.
یک تسمه انتقال قدرت از نوع وی بلت V-belt را می توان بصورت یک کامپوزیت مواد متشکل از لایه های مختلفی از لاستیک و افزودنی های استحکام دهنده دانست. در کاربرد معمولی خود، یک تسمه وی بلت تحت تنش های کششی و فشاری ترکیبی قرار می گیرد. قسمت بالایی یک تسمه V تحت یک نیروی کششی قرار می گیرد که به صورت طولی هدایت می شود، در حالی که قسمت پایین به دلیل فشرده شدن در برابر شیارهای پولی و خم شدن به هنگام عبور تسمه وی بلت از روی قرقره فشرده می شود. علاوه بر این، نوع دیگری از مواد نیز در سطح کمربندی و بیرونی مورد نیاز است. مواد ایده آل برای سطح باید دارای ضریب اصطکاک بالا و افزایش مقاومت در برابر سایش باشد. اجزای بدنه یک تسمه وی بلت را می توان همانطور که در شکل مشخص شده در لایه های زیر دسته بندی نمود.
تسمه وی بلت زرد رنگ باندو BANDO آسانسور
تسمه وی بلت ژاپنی قرمز باندو آسانسورتسمه وی بلت V-belt پرمصرف ترین نوع تسمه در انتقال نیرو محسوب می شود. این تسمه صنعتی با اعمال تنش کششی برابر بیشترین میزان قدرت و گشتاور را در مقایسه با تسمه های تخت، پلی کرد و دیگر نمونه های تسمه انتقال قدرت انتقال می دهد. استفاده از تسمه وی بلت بر روی درایو هایی با سرعت متغیر بالاترین میزان از تحمل تنش کششی را با طول عمر مفید کاری ارائه می دهد. بر خلاف تسمه های تخت که برای ایجاد اصطکاک مورد نیاز با پولی می بایست تنش کششی بسیار بالایی را به تسمه وارد کنیم سطح مقطع گوه ای شکل تسمه وی بلت به دلیل "اثر گوه" منجر به نیروهای اصطکاک بالایی در پهلوها می شود و امکان ایجاد اصطکاک مورد نیاز برای انتقال نیرو حتی با اعمال تنش های کششی محدودتر را نیز فراهم می کند. برخی مزایای کاربری تسمه های وی بلت به قرار زیر هستند.
تسمه های وی بلت که به آنها تسمه ذوزنقه ای نیز می گویند، می توانند از لاستیک یا پلیمر بدون تقویت کننده ساخته شوند، یا می توانند دارای الیافی باشند که برای افزایش استحکام در لاستیک یا پلیمر گنجانده شده است. این الیاف را می توان از مواد نساجی (مانند پنبه)، پلی آمید (مانند نایلون)، پلی استر یا برای استحکام بیشتر، فولاد یا آرامید (مانند کولار) استفاده نمود.
هر چند تسمه های وی بلت بگونه ای طراحی می شوند که قابلیت تحمل حداکثر میزان تنش ها را داشته باشند و در میان تمامی انواع تسمه های انتقال نیرو اغلب مقاوم ترین آنها محسوب می شوند. با این وجود بروز برخی از مشکلات در اتصال یا در سیستم می تواند به شدت به تخریب این نوع تسمه صنعتی بیانجامد. در زیر به بررسی مهمترین فاکتور های تخریب تسمه وی بلت می پردازیم که با رفع این مشکلات می توان به طول عمر مناسب کاری این قطعه مصرفی صنعتی رسید.
کنترل حرارت محیطی در مجاورت با تسمه های صنعتی انتقال نیرو و بررسی مواردی از حرکت که سبب ضربه Impact و یا شوک در اتصال تسمه می شوند نیز می تواند تاثیر بسیار زیادی در افزایش طول عمر تسمه های صنعتی داشته باشد.
